Seramik Kuş Dekorlu Vazo Turkuaz

Anadolu, tarih boyunca toprak sanatları konusunda önemli bir merkez olmuştur. Seramik işleri, Türkler'in Orta Asya'dan beri ulusal sanatları arasında yer almıştır. Toprak sanatları, Selçuklular ve Osmanlılar zamanında Anadolu'ya özgü malzeme ve tekniklerin kullanımıyla daha da gelişmiş ve buradan tüm dünyaya yayılmıştır. Mimaride kullanılan çini ile kap ve kacaklarda kullanılan seramik eserler aynı paralelde gelişim göstermiştir.

MS. 9-15.yy. zeytin yeşili ve sarı sırlı Bizans Seramikleri, astar kazıma (Sgrafitto) tekniği ile yapılmış, kırmızı hamurlu, beyaz astarlı seramiklerdir.

Selçuklu seramik ve çinileri özellikle 13. ve 14. yy’lar arasında büyük gelişmeler göstermiş, üzerinde av sahneleri, hayvan ve insan figürleri kullanılan zengin renk ve desenli eserler üretilmiştir. Mimariye bağlı olarak gelişen çini sanatı, Anadolu'ya Selçuklular'la girmiş ve başarılı örnekler vermiştir. Erken Dönem Osmanlı İznik Seramikleri 14.yy. ortalarından 15.yy. sonlarına kadar üretilmiş, Osmanlı Sanatı'nda seramik ve çini işleri desen ve renklerdeki atılımlarla sürekli gelişmiştir.

15. yy.sonu ve 16. yy. başlarında yapılan mavi-beyaz seramikler, sert ve pürüzsüz hamurları, ustalıklı desenleri ile üstün seramiklerdir. Şeffaf sır altında mavi tonları ile işlenen desenlerde Çin tarzı şakayıklar, rumîler ve hatayîler, çintemani motifleri kullanılmıştır. Lâle, karanfil, asma ve bahar dalları gibi çeşitli çiçekler kuş, geyik, tavşan, balık, hayvan mücadele sahneleri, kalyonlar, nesih ve kufî yazılar daha önce görünmeyen zenginlikte ve incelikte 16. yy’da gelişen sıraltı Osmanlı çini ve seramiklerinde görülür.

17.yy’dan sonra İznik çini ve seramiklerinin üretim kalitesi bozulmuş, motif ve desenler deforme olmuş, renkler cansızlaşmış, 18.yy’da üretim nerdeyse sona ermiştir. Osmanlı’nın çini ve seramik sanatı günümüzde, sayıları birkaç taneyi geçmeyen atölyelerde 14-17.yy’lardaki üretim tekniği kullanılarak, aynı özen, titizlik ve sevgiyle üretilmeye devam etmektedir.